SynchroProject

Synchro-Project

RED SynchroProject II: Alto rendimiento y salud en mujeres de natación artística –   Proyecto financiado por el Consejo Superior de Deportes (Ministerio de Educación, Formación Profesional y Deportes) a través del programa REDES de investigación en ciencias del deporte 2024 (Referencia: SYNCPROJECT – 99784).

El SynchroProject es una iniciativa de investigación dedicada al análisis y mejora de la natación artística, liderada por el Dr. Xavier Iglesias del INEFC Barcelona. Este proyecto ha evolucionado en dos fases: la primera, un proyecto de investigación traslacional orientado a mejorar el conocimiento sobre la estructura, la bioenergética y los aspectos nutricionales de la natación sincronizada (artística); la segunda fase ha consistido en la creación de una red de investigación aplicada que ha reunido a 8 universidades, las federaciones española y catalana de natación y el CAR de Sant Cugat.

1ª Fase

SynchroProject: Caracterización Estructural y Bioenergética de la Natación Sincronizada

La primera fase del SynchroProject se centró en la caracterización bioenergética y estructural de la natación artística. El investigador principal fue Xavier Iglesias, y todo el trabajo fue desarrollado por el Grupo de Investigación en Ciencias del Deporte INEFC Barcelona (GRCEIB). Los objetivos principales incluyeron: 

-Análisis de la respuesta fisiológica de las deportistas durante diferentes rutinas.
-Caracterización de la estructura técnica de las rutinas mediante análisis observacional.
-Relación entre el rendimiento técnico y la carga fisiológica.

Esta fase culminó en una producción científica significativa con 2 tesis doctorales (Lara Rodríguez-ZamoraMarta Carrasco Marginet), 8 artículos científicos y 21 participaciones en congresos y jornadas. Contó con el apoyo financiero del Consejo Superior de Deportes – CSD (001/UPB10/11) y del Institut Català de les Dones (U-34/10), destacando la relevancia del proyecto en el ámbito del deporte femenino y la investigación científica.

2ª Fase

La segunda fase, conocida como RED SynchroProject: Alto rendimiento y salud en mujeres de natación artística, ha sido financiada por el programa REDES de investigación en ciencias del deporte 2024, del Consejo Superior de Deportes del Ministerio de Educación, Formación Profesional y Deportes (Referencia: SYNCPROJECT – 99784).
El investigador principal de este proyecto es el Dr. Xavier Iglesias, profesor catedrático del INEFC Barcelona.
Esta RED SynchroProject ha creado una red de investigación que incluye las siguientes instituciones:

Sus objetivos son:

1. Compartir conocimientos actualizados sobre natación artística.
2. Crear un espacio de difusión y transferencia de la investigación.
3. Evaluar posibles estudios de interés para la natación artística.

La RED está compuesta per:

  • Miembros

Marta Carrasco Marginet (INEFC Barcelona), Apolonia Novillo Villajos (Universidad Complutense de Madrid), Maria Gaibar Alonso (Universidad Camilo José Cela – Grupo SEK), Lindsay Bottoms (University of Hertfordshire – UK), Lara Rodríguez-Zamora (ÖREBRO UNIVERSITET – SUE), Xavier Iglesias Reig (INEFC Barcelona), Diego Chaverri Jové (INEFC Barcelona), Rafael Tarragó García (INEFC Barcelona), Alicia Romero Lorca (Universidad Europea Madrid), Ana Fernández Santander (Universidad Europea Madrid), Antonio Rodríguez Fernández (Universitat Politécnica Catalunya), Virginia López Alonso (Universidade da Coruña).  

  • Colaboradors:

Montserrat Bellver Vives (CAR – Consorci Sanitari de Terrassa), Ana Montero Pacheco (Real Federación Española de Natación), Susana Castiñeira Lampón (Universidade da Coruña – estudiante Doctorado), Victoria Pons Sala (CAR Sant Cugat), Luis Rodríguez Adalia (Federación Catalana Natación), Ignacio Fernández Jarrillo (INEFC Barcelona – estudiante Doctorado), Isai David Domínguez Alatorre (CAR Sant Cugat), Cristina Moure Roget (Consorci Sanitari de Terrassa).

Esta RED SYNCHROPROJECT se ha concretado en 3 actuaciones:

1)  Una jornada científica celebrada en el INEFC Barcelona y el CAR de Sant Cugat (20-21/11/2024), donde se presentó un resumen y los resultados del proyecto original “Synchro Project: Caracterización estructural y bioenergética de la natación sincronizada” (Xavier Iglesias, INEFC Barcelona). Durante la jornada, también se llevaron a cabo las siguientes presentaciones: Susana Castiñeira, doctoranda de la Universidade da Coruña, presentó una propuesta para el desarrollo de un nuevo instrumento de observación para el análisis de rutinas en natación artística. Lara Rodríguez-Zamora, de la Örebro Universitet en Suecia, abordó la respuesta fisiológica de las deportistas en situaciones de apnea. Virginia López Alonso, de la Universidade da Coruña, expuso sobre el uso de la estimulación magnética transcraneal. Ignacio Fernández-Jarillo, doctorando del INEFC Barcelona, analizó el uso de la tecnología de espectroscopia de infrarrojo cercano (NIRS) en natación artística. Finalmente, el Grupo de Variabilidad Genética Humana, compuesto por Alicia Romero, Ana Fernández, Apolonia Novillo y María Gaibar, del IdiPAZ/Universidad Europea de Madrid, presentó la aplicación de la genética a la natación artística.

2)  Creación de dos infografías sobre SYNCHROPROJECT.

  • Infografía 1: Fisiología extrema en natación artística
    -Iglesias, X. (2025). Fisiología extrema en natación artística [Infografía]. SynchroProject. Grup de Recerca en Ciències de l’Esport INEFC Barcelona (GRCEIB) – Html  / Pdf
    -Iglesias, X. (2025). Extreme physiology in artistic swimming [Infographic]. SynchroProject. Grup de Recerca en Ciències de l’Esport INEFC Barcelona (GRCEIB) (English version)  Html Pdf
  • Infografía 2: Anatomía de una rutina en natación artística
    -Iglesias, X. (2025). Anatomía de una rutina en natación artística [Infografía]. SynchroProject. Grup de Recerca en Ciències de l’Esport INEFC Barcelona (GRCEIB)   Html Pdf
    -Iglesias, X. (2025). Anatomy of an artistic swimming routine [Infographic]. SynchroProject. Grup de Recerca en Ciències de l’Esport INEFC Barcelona (GRCEIB) (English version)
    Html Pdf
 

3)  Creación de un espacio SYNCHROPROJECT en el blog del Grupo de Investigación en Ciencias del Deporte del INEFC Barcelona.

publicaciones

Silva, A. M., Campa, F., Stagi, S., Gobbo, L. A., Buffa, R., Toselli, S., & Silva, D. A. S., … ,Irurtia, A., Castizo-Olier, J., et al.  (2023). The bioelectrical impedance analysis (BIA) international database: Aims, scope, and call for data. European Journal of Clinical Nutrition, 77(12), 1143–1150. https://doi.org/10.1038/s41430-023-01310-x 

Amani, A., Bellver, M., Del Rio, L., Torrella, J. R., Lizarraga, A., Humbert, L., & Drobnic, F. (2023). Femur 3D-DXA assessment in female football players, swimmers, and sedentary controls. International Journal of Sports Medicine, 44(6), 420-426. https://doi.org/10.1055/a-1928-9824

Romero-Lorca, A., de la Calle, L., Novillo, A., Fernández-Santander, A., Blanco, M. A., Rodelgo, T., Andreu-Vázquez, C., & Gaibar, M. (2022). Artistic swimming in girls: Anthropometrics, genotype and athletic performance. International Journal of Medicine & Science of Physical Activity & Sport, 22(85), 215.  https://doi.org/10.15366/rimcafd2022.85.014

Bellver, M., Ferrer-Roca, V., Del Rio, L., Jovell, E., Gomez-Chereguini, L., Drobnic, F., & Trilla, A. (2021). Bone variables and body composition in former artistic swimmers teams: Jump program effects during COVID-19 confinement: A randomized controlled study. APUNTS Sports Medicine. https://doi.org/10.1016/j.apunsm.2021.100370

 

Bellver, M., Drobnic, F., Jovell, E., Ferrer-Roca, V., Abalos, X., Del Rio, L., & Trilla, A. (2021). Jumping rope and whole-body vibration program effects on bone values in Olympic artistic swimmers. Journal of Bone and Mineral Metabolism, 39, 858-867. https://doi.org/10.1007/s00774-021-01224-3

Bellver, M., Del Rio, L., Jovell, E., Drobnic, F., & Trilla, A. (2019). Bone mineral density and bone mineral content among female elite athletes. Bone, 127, 393-400. https://doi.org/10.1016/j.bone.2019.06.030

Rodríguez-Zamora, L., Engan, H. K., Lodin-Sundström, A., Schagatay, F., Iglesias, X., Rodríguez, F. A., & Schagatay, E. (2018). Blood lactate accumulation during competitive freediving and synchronized swimming. Undersea & Hyperbaric Medicine, 45(1), 55–63. https://doi.org/10.22462/01.02.2018.8

Carrasco-Marginet, M., Castizo-Olier, J., Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Rodríguez, F. A., Chaverri, D., Brotons, D., & Irurtia, A. (2017). Bioelectrical impedance vector analysis (BIVA) for measuring the hydration status in young elite synchronized swimmers. PloS One, 12(6), e0178819. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0178819

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., Clapés, P., Rodríguez, F. A., & Anguera, M. Teresa. (2015). Diversificación de patrones en rutinas de solo en natación sincronizada de alto nivel. Cuadernos de Psicología del Deporte, 15(1), 35-46. https://dx.doi.org/10.4321/S1578-84232015000100009

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Clapés, P., Barrero, A., Chaverri, D., & Rodríguez, F. A. (2014). Análisis multidimensional de la estructura de las rutinas competitivas en natación sincronizada. Revista de Psicología del Deporte, 23(1), 173-180. https://archives.rpd-online.com/article/download/v23-n1-iglesias-rodriguez-zamora-etal/1430-4908-1-PB.pdf

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Barrero, A., Chaverri, D., Irurtia, A., Erola, P., & Rodriguez, F. A. (2014). Perceived exertion, time of immersion and physiological correlates in synchronized swimming. International Journal of Sports Medicine, 35(5), 403-411. https://doi.org/10.1055/s-0033-1353177

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Barrero, A., Torres, L., Chaverri, D., & Rodríguez, F. A. (2013). Monitoring internal load parameters during competitive synchronized swimming duet routines in elite athletes. Journal of Strength and Conditioning Research, Epub: 2013/07/04. https://doi.org/10.1519/JSC.0b013e3182a20ee7

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Barrero, A., Chaverri, D., Erola, P., & Rodríguez, F. A. (2012). Physiological responses in relation to performance during competition in elite synchronized swimmers. PLoS ONE, 7(11), Article e49098. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0049098

CONGRESOS

Castiñeira-Lampón, S., López-Alonso, V., & Iglesias, X. (2024, noviembre). Propuesta de nuevo instrumento observacional para el análisis de rutinas en natación artística. III Congreso Internacional sobre Optimización del Entrenamiento de Fuerza y Rendimiento Neuromuscular, A Coruña, España.

Romero, A., Fernández, A., Novillo, A., & Gaibar, M. (2024, 21 de noviembre). Grupo de variabilidad genética humana: aplicación a la natación artística. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, CAR Sant Cugat, España.

Fernández-Jarillo, I. (2024, 21 de noviembre). Hacia la optimización del perfil fisiológico en natación artística mediante tecnología de espectroscopia del infrarrojo cercano (NIRS). Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, CAR Sant Cugat, España.

López-Alonso, V. (2024, 21 de noviembre). Estimulación magnética transcraneal como herramienta para medir los cambios cortico-espinales derivados de la apnea. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, CAR Sant Cugat, España.

Rodríguez-Zamora, L. (2024, 21 de noviembre). La respuesta fisiológica en situaciones de apnea – natación artística [Videoconferencia]. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, CAR Sant Cugat, España.

Castiñeira, S. (2024, 21 de noviembre). Propuesta de nuevo instrumento de observación para el análisis de rutinas en natación artística. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, CAR Sant Cugat, España.

Iglesias, X. (2024, 21 de noviembre). RED SynchroProject II: Alto rendimiento y salud en mujeres de natación artística. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, INEFC Barcelona, España.

Iglesias, X. (2024, 20 de noviembre). Desarrollo del SynchroProject 1. Comunicación presentada en la Jornada Científica “RED SynchroProject II”, INEFC Barcelona, España.

Iglesias, X., Mellado, A., Chaverri, D., Tarragó, R., & Anguera, T. (2020, 21-23 de julio). A mixed method analysis in artistic swimming: Time motion, lag sequential and polar coordinates analysis. 9th European Congress of Methodology (EAM, Valencia, fase virtual).

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Carrasco, M., Chaverri, D., Irurtia, A., Clapés, P., Torres, L., Barrero, A., Castizo, J., & Rodríguez, F. A. (2018, junio). Synchro Project: La igualdad en juego: Las mujeres en las profesiones del deporte. Comunicación presentada en el III Workshop Internacional “Dones i esport”, INEFC de Barcelona, España.

Blanco, M. A., de la Calle, L., Gaibar, M., Novillo, A., Fernández Santander, A., Rodelgo, T., Andreu, C., & Romero Lorca, A. (2018, mayo). Natación sincronizada en edad escolar: relación entre comportamiento alimentario, genética y rendimiento deportivo. Comunicación presentada en el 14º Congreso Internacional de Ciencias del Deporte y la Salud, Pontevedra, España.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., Irurtia, A., Carrasco, M., & Rodríguez, F. A. (2016). Synchro Project: caracterització estructural i bioenergètica de la natació sincronitzada. En I Jornada Catalana de Recerca en Ciències de l’Activitat Física i l’Esport. INEFC Barcelona, Barcelona,

Carrasco-Marginet, M., Castizo-Olier, J., Iglesias, X., Rodríguez, F. A., Chaverri, D., & Irurtia, A. (2016). Bioelectrical impedance vector analysis (BIVA) for monitoring hydration status in young competitive synchronized swimmers. World Conference on Kinanthropometry and Body Composition ISAK-UADY 2016, Mérida, México.

Rodríguez, F. A., Chaverri, D., Rodríguez-Zamora, L., Carrasco, M., Irurtia, A., & Iglesias, X. (2016). Oxygen uptake and blood lactate in full and fractionated synchronized swimming duet routines in elite swimmers. En 21st Annual Congress of the European College of Sport Science. European College of Sport Science. Viena, Austria, 6-9 de julio de 2016.

Iglesias, X., et al. (2016). Consum d’oxigen i lactat sanguini en rutines de duo senceres i fraccionades en natació sincronitzada d’elit. I Jornada de Recerca en Ciències de l’Esport. INEFC Barcelona, Barcelona, España, 15 de junio de 2016.

Rodríguez, F. A., Chaverri, D., Rodríguez-Zamora, L., Carrasco, M., Irurtia, A., & Iglesias, X. (2016, 6-9 de julio). Oxygen uptake and blood lactate in full and fractionated synchronized swimming duet routines in elite swimmers. 21st Annual Congress of the European College of Sport Science, Viena, Austria.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., Irurtia, A., Carrasco, M., & Rodríguez, F. A. (2016, 15 de junio). Synchro Project: caracterització estructural i bioenergètica de la natació sincronitzada. I Jornada Catalana de Recerca en Ciències de l’Activitat Física i l’Esport, INEFC Barcelona. Barcelona.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., Irurtia, A., Carrasco, M., & Rodríguez, F.A. (2016, 15 de junio). Consum d’oxigen i lactat sanguini en rutines de duo senceres i fraccionades en natació sincronitzada d’elit. I Jornada de Recerca en Ciències de l’Esport, INEFC Barcelona, INEFC Barcelona. Barcelona

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., Clapés, P., Rodríguez, F. A., & Anguera, M. T. (2015). Diversificación de patrones en rutinas de solo en natación sincronizada de alto nivel. En XIV Congreso de Metodología de las Ciencias Sociales y de la Salud. Universitat de les Illes Balears, Palma de Mallorca, España, 21-24 de julio de 2015.

Iglesias, X., Chaverri, D., Rodríguez-Zamora, L., Carrasco, M., Irurtia, A., & Rodríguez, F. A. (2015). Evolución del lactato sanguíneo durante la ejecución de rutinas de dúo libre en natación sincronizada. Sportis, Pontevedra, España. 7-9 de mayo de 2015.

Iglesias, X., Chaverri, D., Rodríguez-Zamora, L., Carrasco, M., Irurtia, A., & Rodríguez, F. A. (2015, 7-9 mayo). Evolución del lactato sanguíneo durante la ejecución de rutinas de dúo libre en natación sincronizada. 11th International Congress on Sport Science and Physical Education. Pontevedra, Spain.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Chaverri, D., & Rodríguez, F. A. (2014). Caracterización de las fases de apnea y posición corporal en rutinas de natación sincronizada. 10th International Congress on Sport Science and Physical Education. Sportis, Pontevedra, España, 8–10 de mayo de 2014.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Barrero, A., Chaverri, D., Irurtia, A., Erola, P., & Rodríguez, F. A. (2013). Tiempo de inmersión y respuesta de la frecuencia cardíaca en rutinas de solo y dúo en natación sincronizada. XIII Congreso de Metodología de las Ciencias Sociales y de la Salud, La Laguna, 3–6 de septiembre.

Carrasco, M., Irurtia, A., Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Brotons, D., Vidal, E., & Rodríguez, F. A. (2013). Body composition and nutritional status in elite synchronized swimmers. 18th Annual Congress of the European College of Sport Science, INEFC Barcelona, 26-29 de junio 2013.

Carrasco, M., Irurtia, A., Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Brotons, D., Vidal, E., & Rodríguez, F. A. (2013). Changes in the whole-body bioelectrical impedance vector induced by training in young elite synchronized swimmers: Preliminary results. 18th Annual Congress of the European College of Sport Science, INEFC Barcelona, 26-29 de junio 2013.

Rodríguez-Zamora, L., Engan, H. K., Lodin-Sundström, A., Iglesias, X., Rodríguez, F. A., & Schagatay, E. (2013). Blood lactate after competitive free diving and synchronized swimming events.18th Annual Congress of the European College of Sport Science, INEFC Barcelona, 26-29 de junio 2013.

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Irurtia, A., Barrero, A., Chaverri, D., & Rodríguez, F. A. (2013). Perceived exertion, time of immersion, and physiological correlates in elite synchronized swimming during competition. 18th Annual Congress of the European College of Sport Science, INEFC Barcelona, 26-29 de junio 2013.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Barrero, A., Torres, L., Chaverri, D., & Rodríguez, F. A. (2013). Monitoring internal load parameters during competitive synchronized swimming duet routines in elite athletes. 18th Annual Congress of the European College of Sport Science, INEFC Barcelona, 26-29 de junio 2013.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Clapés, P., Barrero, A., Chaverri, D., Erola, P., Irúrtia, A., & Rodríguez, F. A. (2012). Heart rate kinetics during synchronized swimming solo routines in relation to breath holding and body position. Poster presented at the 17th Congress of the European College of Sports Science (ECSS), Bruges, Belgium, 4–7 julio de 2012.

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Barrero, A., Chaverri, D., Erola, P., Irurtia, A., & Rodríguez, F. A. (2012). La percepción de esfuerzo en natación sincronizada de competición. En 7th FIEP European Congress – 1r Congrés Català de l’Educació Física i l’Esport, Barcelona, España, 7–9 de junio de 2012.

Iglesias, X., Rodríguez-Zamora, L., Clapés, P., Barrero, A., Chaverri, D., Erola, P., Irúrtia, A., & Rodríguez, F. A. (2012). Exercise, body position, and breath holding related to heart rate responses during synchronized swimming solo routines. 7th FIEP European Congress – 1r Congrés Català de l’Educació Física i l’Esport, Barcelona, Spain, 7–9 junio de 2012.

Rodríguez-Zamora, L., Iglesias, X., Barrero, A., Chaverri, D., Erola, P., & Rodríguez, F. A. (2012). Heart rate, blood lactate, and perceived exertion in synchronized swimming routines during competition. Poster presented at the 17th Congress of the European College of Sports Science (ECSS), Bruges, Belgium, 4–7 julio de 2012.